Polonia ka vendosur të nisë prodhimin e minave kundër-njerëzore për herë të parë që nga Lufta e Ftohtë dhe planifikon t’i vendosë ato përgjatë kufirit lindor, si dhe mund t’i eksportojë në Ukrainë. Kështu ka deklaruar zëvendësministri i mbrojtjes polake për Reuters.
Duke iu bashkuar një ndryshimi më të gjerë rajonal, ku pothuajse të gjitha vendet evropiane që kufizohen me Rusinë (përveç Norvegjisë) kanë shpallur planet për t’u tërhequr nga traktati global që i ndalon këto armë, Polonia synon t’i përdorë minat kundër-njerëzore për të forcuar kufijtë me Bjellorusinë dhe Rusinë.
“Jemi të interesuar për sasi të mëdha sa më shpejt të jetë e mundur,” tha zëvendësministri i mbrojtjes Pawel Zalewski për Reuters.
“Mburoja Lindore”
Minat do të jenë pjesë e programit mbrojtës “Mburoja Lindore”, i cili synon të fortifikojë kufijtë e Polonisë me Bjellorusinë dhe enklavën ruse të Kaliningradit.
I pyetur nëse prodhimi i minave mund të fillojë vitin e ardhshëm, pasi të përfundojë procesi i tërheqjes nga Konventa e Otavës, Zalewski tha: “Do ta doja shumë… Kemi nevoja të tilla.”
Polonia e nisi procesin e tërheqjes nga Konventa e Otavës në gusht, pasi më parë kishte thënë se mund të fillonte prodhimin e minave kundër-njerëzore nëse do të ishte e nevojshme, por nuk kishte marrë një vendim formal. Komentet e Zalewski-t janë konfirmimi i parë nga Varshava se do të ecë përpara me këtë hap.
Sipas raportit Landmine and Cluster Munitions Monitor, Polonia i kishte thënë OKB-së në vitin 1995 se e kishte braktisur prodhimin e minave kundër-njerëzore në mesin e viteve 1980 dhe eksporti i tyre kishte pushuar.
Belma, kompania shtetërore që furnizon ushtrinë polake me disa lloje të tjera minash, tha se Polonia do të pajiset me miliona mina nën programin “Mburoja Lindore” për të siguruar kufirin lindor prej 800 km.
“Po përgatitemi që kërkesa polake të arrijë në 5–6 milionë mina të të gjitha llojeve,” tha CEO-ja i kompanisë Belma, Jaroslaw Zakrzewski, për Reuters.
Ai shtoi se, edhe pse ministria e mbrojtjes nuk ka bërë ende një porosi, kompania do të ishte në gjendje të prodhonte deri në 1.2 milionë mina të të gjitha llojeve, përfshirë minat kundër-njerëzore, vitin e ardhshëm. Aktualisht Belma prodhon rreth 100 mijë mina në vit.
Prodhimi i tepërt mund të shkojë tek aleatët
Ministri tha se furnizimi me mina për Ukrainën do të varet nga kapaciteti i prodhimit.
“Pika jonë e nisjes janë nevojat tona. Por për ne Ukraina është absolutisht prioritet sepse linja e sigurisë evropiane dhe polake është në frontin Rusi–Ukrainë,” tha Zalewski.
Zakrzewski i Belma-s tha se eksportet në Ukrainë janë të mundshme dhe se vendet e NATO-s që kufizohen me Rusinë, përfshirë shtetet baltike, kanë shprehur tashmë interes për blerjen e minave kundër-njerëzore.
Ai tha se nevojat e Polonisë do të kenë përparësi, por çdo prodhim i tepërt mund të furnizohet tek aleatët e rajonit.
Më herët këtë vit, Lituania dhe Finlanda thanë se prisnin të nisnin prodhimin e minave kundër-njerëzore vitin e ardhshëm, mes shqetësimeve në rritje për Rusinë pas pushtimit të plotë të Ukrainës në vitin 2022.
Letonia dhe Estonia gjithashtu po largohen nga traktati, por nuk kanë shpallur plane prodhimi, megjithëse zyrtarët në Riga thanë se mund të nisin prodhimin shpejt nëse është e nevojshme, ndërsa Estonia e sheh si një opsion të ardhshëm./tvklan/
