Nga Baton Haxhiu
Nëse ka një moment lavdie për Ali Ahmetin në gjithë këtë rrugëtim të gjatë politik, ai ndodhi atëherë kur foli në Prishtinë për UÇK-në, për bashkimin kombëtar dhe për gjakimin e lirisë në të gjithë hapësirën shqiptare.
Ishte një çast ku historia, megjithë dyshimet dhe mëkatet, iu fal përballë emblemës që përfaqësonte.
Ai foli me patos, me ndërgjegje dhe me një ton që e njeh vetëm njeriu që ka përjetuar përplasjen me vdekjen dhe me të pamundurën.
Por nëse ky do të jetë fundi i tij politik, atëherë do të jetë fundi më i pamerituar që mund t’i ndodhë një figure shqiptare të pasluftës. Sepse ky fund po shkruhet me dorën e vet, me llogari të gabuara dhe me shpresë të verbër tek armiqtë që kurrë nuk e falën faktin që ai e ndaloi copëtimin e shqiptarëve në Maqedoni.
Mickoski, një figurë që deri dje lëvizte me fjalor folklorik dhe me mimikë të akullt, sot është duke ndërtuar shtetin e tij, një shtet ku shqiptarët janë të shpërbërë, të përçarë, të poshtëruar dhe pa fuqi reale politike.
Ai nuk ngjan me nacionalistët e vjetër, por e luan rolin më me zell. E di që nuk e ka gjakun e tyre, por po e shet gjuhën dhe urrejtjen si kartë politike, dhe ajo që është më tragjike, është se po ia blejnë.
Ndërkohë që shqiptarët në Maqedoni janë ndarë në copa, në emër të reformës dhe moralit, me liderë që s’dalin dot as në një betejë fjalësh, Mickoski po shfaqet si stabiliteti i ri, si qetësia që vjen pas përçarjes, si figura që nuk ka më nevojë as të kërcasë dhëmbët. Sepse shqiptarët ia bënë punën vetë.
Ali Ahmeti kërkoi të hyjë në qeveri sepse kishte dalë i pari në zgjedhje. Kjo ka qenë marrëveshja e heshtur midis komuniteteve – kush del i pari në bllokun e vet etnik, ai ndërton qeverinë. Por këtë rregull të pashkruar, VMRO-ja vendosi ta shkelë.
Dhe në këtë plan, mori ndihmën e çmuar të Albin Kurtit. Sepse asgjë nuk e dobësoi Ali Ahmetin më shumë sesa krijimi i “Vlen”-it si një koncept jo politik, por si një aleancë kundër figurave që përfaqësonin historinë, lidhjet me Shqipërinë dhe Kosovën dhe idenë e luftëtarit në politikë. Kjo aleancë ishte e ndërgjegjshme që fuqinë nuk e kishte, por legjitimitetin ia merrte vetëm nga urrejtja ndaj Ahmetit dhe Menduh Thaçit. Dhe ia arriti.
Ali Ahmeti nuk e pa rrezikun në kohë. Ai filloi të bëjë takime të fshehta me Mickoskin, duke e lutur për të qenë pjesë e qeverisë, duke pranuar që të ulte kokën dhe të linte pas gjithçka që kishte ngritur si krenari. Por ky ishte gabimi i tij më i madh. Sepse jo vetëm që nuk u pranua në qeveri, por poshtërimi u dyfishua: ai u refuzua publikisht, u anashkalua në çdo vendimmarrje dhe tani ka mbetur në mëshirën e atyre që e shanë me fjalët më të rënda.
Taravari dikur e quante “armikun më të madh të shqiptarëve”, Izet Mexhiti e akuzonte për kapje të shtetit, Bilall Kasami i thoshte “njeriu i krimit”. Sot Taravari është bashkë në koalicion.
Në fakt, Mickoski nuk i do as këta. Ai i përdor si kuaj të Trojës. Ai është i vetëdijshëm që Taravari, Mexhiti dhe Kasami janë figura plasteline. Nuk përfaqësojnë as dije, as përvojë, as nacionalizëm.
Kanë pasur vetëm dy ombrella: Albin Kurtin dhe urrejtjen ndaj BDI-së. Mickoski është në mision për të shkatërruar çdo kujtesë politike shqiptare që ruan vlerë dhe lidhje me shtetin shqiptar. Dhe për këtë arsye, dy emra janë të padëshiruar për të: Ali Ahmeti dhe Menduh Thaçi.
Menduh Thaçi prej kohësh ka pasur ofertë për hyrje në qeveri. Dhe vendosi më së miri, nuk bëri gabimin të hyjë në qeveri për të marrë një Ministri, sepse kuptoi se VMRO kërkon “kokën” e tij. E kuptoi se do ta perfundonte karrierën si aksesor i mosvlerësimit.
Menduh Thaçi me gjasë zgjodhi të mos hyjë. Jo sepse s’kishte ofertë. Por sepse e kuptoi që ajo ofertë ishte një kurth për ta përfunduar karrierën me poshtërim. Ai e kuptoi që nuk është koha për të mbajtur poste, por për të mbajtur qëndrime.
Ndërkohë, Ali Ahmeti është futur në një cikël vetërrënimi. Ai po përgatitet për zgjedhjet lokale, duke bashkëpunuar me njerëz që ia kanë shkulur mishin politikisht.
Po përgatitet t’ua japë komunat si Gostivari, Struga, Saraji dhe madje edhe Çairi, njerëzve që duan ta zhdukin nga politika. Po e lë Bujar Osmanin, më të mirin e BDI, të përballet i vetëm me një betejë të humbur në Çair, sepse Izet Mexhiti e ka mbështetjen e plotë të VMRO-së dhe të të gjitha strukturave të qeverisë.
Nëse Ali Ahmeti humb në këto zgjedhje, atëherë trashëgimia e tij do të jetë e copëtuar në katër feude lokale – Taravari në Gostivar, Kasami në Tetovë, Mexhiti në Çair dhe ndoshta ndonjë tjetër në ndonjë fshat dhe Sela në Strugë.
Kjo nuk është më një parti. Është një konfederatë fragmentesh që s’e lidh as historia, as parimi, as ideali. Dhe kur BDI të ketë humbur komunat, do të ketë humbur edhe fytyrën. Dhe atëherë VMRO do të ketë një qeveri të dytë pa BDI-në. Një shtet të ndërtuar mbi fragmentimin e shqiptarëve dhe triumfin e nacionalizmit maqedonas.
Mickoski nuk po e luan këtë lojë për të negociuar në balotazh. Jo. Ai ka vendosur ta mbyllë hesapin me Ali Ahmetin që në raundin e parë.
Dhe kjo është ajo që shumica nuk po e kupton. VMRO ka vendosur t’ua japë votat maqedonase kandidatëve shqiptarë të “Vlen”-it në komunat me shumicë shqiptare që në raundin e parë, për t’iu shmangur çdo pazari të mundshëm në balotazh.
Nuk do të ketë marrëveshje të minutës së fundit. Nuk do të ketë qarkullim votash, as negociata për drejtori e as për ndarje pushteti. Mickoski do të dorëzojë direkt komunat që historikisht kanë qenë bastione të BDI-së te rivalët e saj politikë, jo për t’i fuqizuar ata, por për t’ia kërkuar çmimin Ali Ahmetit aty ku e dhemb më shumë: në humbjen në raundin e parë, pa nder, pa luftë dhe pa kthim.
Ky është jo thjesht një akt politik, por një lëndim i planifikuar, një grusht që nuk e lë as kohën e rikuperimit. Dhe kur të numërohen votat e raundit të parë, nuk do të jenë thjesht fitore të Taravarit apo Mexhitit. Do të jenë akte varrimi të BDI-së në nivel lokal dhe paralajmërime për atë që e pret në zgjedhjet parlamentare të prillit.
Në këtë sfond të errët politik, kur ftesa është për të qenë statujë në një shesh të ndërtuar nga urrejtja, refuzimi është dinjitet. Kur loja është farsë, bashkimi pa kuptim s’ është moral. Kur kombi është bërë copë, fjala duhet të ruajë vlerën. Dhe kjo nuk është tërheqje. Është qëndrim.
Zgjedhjet lokale në Maqedoninë e Veriut nuk janë më garë. Janë ndarje territoresh.
Janë pazare në duart e një njeriu që nuk i do shqiptarët, dhe që i trajton ata si dekor në kartën e tij politike. Dhe më e rënda është se kjo po bëhet me ndihmën e shqiptarëve vetë. Me ndihmën e liderëve që hoqën dorë nga çdo ideal, për të marrë një karrige në një qeveri që i ka përdorur dhe do t’i flakë.
Në fund, Ali Ahmeti po e shkatërron vetveten. Ai po bën gabimin fatal të çdo lideri që ka harruar se lavdia nuk është çfarë thua, por çfarë lë pas. Dhe nëse e lë pas një terren të ndarë, të përçarë dhe të poshtëruar, atëherë fjala e tij për UÇK-në në Prishtinë do të jetë thjesht një kujtim i zbehur. Një lavdi që u fik me duart e veta.
Sepse në ndërtimin e partive politike shqiptare në Maqedoninë e Veriut ka nga të gjitha nga pak: pak Turqi, pak Iran, pak Vetëvendosje, pak LSDM e pak VMRO. Prandaj ka pak Shqipëri dhe edhe më pak Kosovë.
Sepse Albin Kurti me Vetëvendosjen dhe Hristijan Mickoski me VMRO-në nuk shkuan thjesht për të ndërtuar një qeveri të re, por për t’i prerë rrënjët UÇK-së, Ali Ahmetit dhe Menduh Thaçit dhe bashkë me to, për ta shkatërruar votën shqiptare dhe gjithë atë që është ndërtuar me mund e përkushtim për më shumë se dy dekada.
Ky projekt i përbashkët po e çon Maqedoninë në një krizë nacionaliste që menduam se ishte mbyllur përjetësisht. Por tani dihet: ajo që s’e arrin dot historia, e shkatërron llogaria.
E ardhmja e Maqedonisë së Veriut? E paqartë. E turbullt. E rrezikshme. Sepse kur shqiptarët ndahen, dhe kur maqedonasit bashkohen mbi ndarjen e shqiptarëve, atëherë shteti bëhet fushëbetejë.
Dhe nuk ka më marrëveshje të heshtura. Ka vetëm fitimtarë të përkohshëm dhe humbje të përhershme.
