E pranoj, jam vetëkritik. Vetë unë kam një emër të çuditshëm me origjinë gjuhësore arabo-hebraike. Kështu më pagëzoi im atë kur linda vitin 1969. Me atë rast, ai nga gëzimi që Zoti i fali një djalë, e ftoi dhe hoxhën e mëhallës sonë për të kryer ceremoninë fetare të pagëzimit. Mua nuk më ka pyetur askush për pagëzimin tim me këtë emër, njëlloj siç nuk i ka pyetur askush as shumicën dërrmuese të shqiptarëve. Ndër gjeneratat e vjetra dendur figurojnë emrat me origjinë të huaj lindore. Dhe ky fakt është shqetësues!
Çuditërisht, kulturat e huaja ushtruan ndikim të jashtëzakonshëm në sferën e identitetit, zakoneve, kulturës dhe qytetërimit tonë të lashtë iliro-dardano-arbëror. Rrjedhimisht ata ushtruan ndikim edhe në vënjen e emrave të porsalindurve. Kryesisht, në dominancë, besimi i krishterë katolik ndikoi në emërtimet latino-italiane; besimi ortodoks në emërtimet greko-helene dhe ai mysliman në emërtimet arabo-perso-turke. Sundimet shekullore romako-bizantine, sllave e osmano-turke e bënë të veten në këtë drejtim, duke aķulturuar e shkombëtarizuar kulturalisht shqiptarët. Kësisoji, këto perandori shkërmoqën dhe përdhosën doket dhe zakonet tona, si dhe ndryshuan në favor të tyre antroponimet dhe toponimet tona.
Falë ngritjes së vetëdijes kombëtare, që dekadat e fundit qysh nga periudha e Rilindjes sonë Kombëtare ka marrë hov ndër gjeneratat e reja shqiptare, prindërit e rinjë po i pagëzojnë fëmijët e tyre me emra të origjinës iliro-dardano-shqiptare. Dhe ky fakt na gëzon pa masë. Kuptimet e bukura e domethënëse në gjuhë shqipe të emrave ndikojnë pozitivisht në ndërgjegjësimin kombëtar dhe njerëzor të rinjëve e të rejave tona. Kësisoji ne shpërfaqim një respekt e admirim të lartë ndaj gjuhës, kulturës dhe personaliteteteve tona madhore kombëtare. Njëherësh, kjo i ndalë hovin tendencave akulturale dhe shkombëtarizuese në familjet dhe shoqërinë tonë.
Në këtë rrafsh është për t’u përshëndetur edhe ndryshimi i toponimeve të qyteteve dhe fshatrave tona nga emrat me origjinë sllavo-turke në emra shqip.
Detyrë madhore kombëtare sot për ne është të shqiptarizojmë rrënjësisht dhe integralisht emrat, doket, zakonet, toponimet dhe komplet vlerat tona kulturo-qytetëruese kombëtare. Pse jo, duhet të shqiptarizojmë në masë të konsiderueshme edhe doket tona fetare, që ato t’ia përshtasim kodit tonë kanunor/zakonor, kuptohet pa prekur në substancë të kodeve e dogmave të kanonizuara të krishtera e islamike.
Këto janë elemente imanente që përdëshmojnë në vazhdimësi, ndër shekuj e breza, lashtësinë, autenticitetin dhe autoktonësinë tonë kombëtare iliro-dardano-shqiptare në Gadishullin Ilirik.
Respekt e konsideratë të thellë për të gjithë ata/ato shqiptare e prindër tanë që tregojnë përgjegjësi, syçelësi dhe vigjilencë në ruatjen dhe kultivimin e identitetit, kulturës dhe qytetërimit tonë autentik arbëror!
Zekerija Idrizi – Pjesë nga libri im “Monolog”
Berlin
