Me ftesë të Ministres shtetërore dhe kryenegociatore e Republikës së Shqipërisë, Majlinda Duka, Ministri për Çështje Evropiane të Republikës së Maqedonisë së Veriut, Orhan Murtezani, sot në Tiranë mori pjesë në takimin e ministrave, i cili u mbajt në kuadër të Samitit të Liderëve për Planin e rritjes me titull “Rruga jonë drejt BE-së”.
Në takim morën pjesë Ministrat për Çështje Evropiane të Ballkanit Perëndimor dhe Kryenegociatorët me BE-në, përfaqësues të lartë të Komisionit Evropian, organizata rajonale si CEFTA, Këshilli rajonal për bashkëpunim, RESPA dhe përfaqësues të institucioneve financiare BEI, BERZH dhe Banka Botërore. Tema kryesore ishte thellimi i integrimit ekonomik dhe institucional i Ballkanit Perëndimor në tregun e përbashkët të Bashkimit Evropian përmes iniciativave kryesore nga Plani i rritjes, duke përfshirë “Roaming si në shtëpi”, përfshirja në SEPA-n, projektin WiFi4WB, Korridoret e gjelbra, Tregu i përbashkët Rajonal 2.0 etj.
Në fjalën e tij, Ministri Murtezani theksoi se rruga drejt Bashkimit Evropian mbetet përcaktim strategjik qendror, duke theksuar nevojën për rezultate konkrete dhe integrim praktik që sjell përfitime reale për qytetarët dhe ekonomitë në rajon. Ai përshëndeti hapjen e të gjitha klastereve negociuese të Shqipërisë me BE-në si nxitje e rëndësishme për gjithë rajonin. Murtezani prezantoi arritjet e Maqedonisë së Veriut në transformimin digjital dhe ekonomik, mes të cilëve janë përmirësimi i legjislacionit të komunikimeve elektronike, vendosjen e qendrës për inteligjencë artificiale “Vezilka”, përfshirjen në sistemin SEPA dhe progresin brenda iniciativës WiFi4WB. Ai theksoi se vendi arriti rezultate në më shumë se 29 hapa të reformave përmes Instrumentit për Reforma dhe Rritje, duke përfshirë sfera të digjitalizimit, përmirësimit të klimës së biznesit dhe menaxhimit me financat publike. “Ballkani Perëndimor sot nuk flet vetëm për të ardhmen evropiane, por e krijon përmes reformave konkrete, bashkëpunimit rajonal dhe vlerave të përbashkëta”, tha Ministri Murtezani.
Në vazhdim fjalimi i plotë i MÇE-së Murtezani:
E nderuara Ministre Duka, të dashur kolegë, përfaqësues të nderuar të Komisionit Evropian, organizatave rajonale dhe institucioneve partnere,
Fillimisht, më lejoni sinqerisht t’i uroj mikpritësit tanë shqiptarë për këtë pike-kthesë të rëndësishme të arritur këtë jave – hapjen e të gjitha klastereve negociuese me Bashkimin Evropian. Ky sukses nuk është vetëm dëshmi e përpjekjeve të vazhdueshme të Shqipërisë për reforma, por është inkurajim për të gjithë rajonin. Kjo tregon se me vendosmëri, qëndrueshmëri dhe drejtim të qartë strategjik, rruga jonë e përbashkët drejt BE-së po përparon në mënyrë reale dhe të matshme. Në shumë aspekte, kjo arritje mishëron frymën e Samitit të sotëm: rikujtim se rruga jonë drejt Bashkimit Evropian merr fuqi kur rajoni ecën përpara me besim dhe qëllim të qartë.
Çdo rrugë fillon si një vijë në hartë, por merr kuptim vetëm atëherë kur shumë pjesëmarrës i japin qëllim, ritëm dhe drejtim. Titulli i këtij Samiti, “Rruga jonë drejt BE-së”, flet shumë më shumë sesa një aderim; ai bën thirrje për udhëtim të përbashkët të formësuar nga zgjedhje mirë të menduara, nga reforma të zbatuara edhe kur të njëjtat kërkojnë durim, dhe nga vullneti rajonal të rritemi përmes bashkëpunimit, dhe jo përmes izolimit. Këtu në Tiranë, ajo rrugë duket e ndriçuar nga Plani i qartë i rritjes, nga angazhimet e vendosura në draft Deklaratën e përbashkët dhe nga siguria me e madhe se Ballkani Perëndimor po hyn në kapitull të ri të transformimit evropian me hapa më të qëndrueshëm dhe zë më të fuqishëm dhe të më bashkuar.
Rritja u bë fuqi lëvizëse që formëson trajektoren tonë të përbashkët evropiane. Fokusi i sotëm në “Roaming si në shtëpi”, Iniciativa për fabrikë të inteligjencë artificiale dhe Dialogu industrial tregon se integrimi fillon me përfitime konkrete për qytetarët dhe bizneset. Maqedonia e Veriut përforcoi kornizën e saj ligjore dhe institucionale për komunikime elektronike dhe filloi analizë të plotë të mungesave ligjore për harmonizimin në kohë me ligjin e BE-së për roaming. Kjo punë nuk është qëllim i largët i Udhërrëfyesit për “Roaming si në shtëpi”, por hap i prekshëm dhe i arritshëm për qytetarët tanë. Paralelisht, Iniciativa për fabrikë të inteligjencës artificiale fuqishëm jehon me përpjekjet tona nacionale. Përmes “VEZILKA-s”, qendra jonë e re për inteligjencë artificiale, po ndërtojmë modele gjuhësore, korpuse digjitale dhe programe për trajnim që pozicionojnë Maqedoninë e Veriut në ekosistemin më të gjerë evropian të inteligjencës artificiale. Këto iniciativa nuk janë të izoluara. Ato janë pjesë e ndryshimit rajonal ku inovacioni bëhet kapital i përbashkët, ndërkaq Ballkani Perëndimor në mënyrë aktive kontribuon për të ardhmen teknologjike të Evropës.
Komuniteti po i kthen këto progrese në strategji rajonale koherente. “Rruga drejt Tregut të përbashkët” dhe dialogu i përmirësuar industrial BE-BP ofrojnë platforma ku ekonomitë tona mund të lidhen me zinxhirë evropianë të furnizimit përmes specializimit të zgjuar dhe bashkëpunimit të kahësuar industrial. Strategjia industriale e Maqedonisë së Veriut dhe sektorët prioritar, mes të cilave edhe TIK-u, prodhimi i përparuar, industria ushqimore dhe teknologjitë e energjisë, janë plotësisht të harmonizuara me këtë aderim. Njëkohësisht, Instrumenti për Reforma dhe rritje na mundësoi të dëshmojmë aftësinë tonë për realizimin e rezultateve. Ishim partneri i parë në rajon që morëm para-financim, ndërkaq me dy kërkesat e para për lirimin e mjeteve, arritëm hapa kyçe reformuese në fushat e digjitalizimit, përmirësimit të mjedisit të biznesit dhe menaxhimit me financat publike. Ka progres në më shumë se njëzet e nëntë hapa të reformave me afate deri në dhjetor 2025 në fushat e qeverisjes, energjetikës, tranzicionit digjital dhe sundimit të së drejtës. Këto përpjekje tregojnë për aparatin shtetëror që është i gatshëm të funksionojë me llogaridhënie, transparencë dhe disiplinë strategjike ashtu siç pritet në kornizat e Bashkimit Evropian.
Dimensioni praktik i integrimit tonë në mënyrë shtesë po e përforcon ndjenjën për qëllim të përbashkët. Përfshirja ynë në SEPA është një ndër arritjet më të rëndësishme të vitit të kaluar. Nëntë banka tanimë po kryejnë transferim të SEPA krediteve, duke mundësuar transaksione më të shpejta, më të lira dhe më të parashikueshme për qytetarët, bizneset dhe sistemin financiar më të gjerë. Ky harmonizim përforcon besimin dhe dinamizmin ekonomik, në mënyrë shtesë duke lidhur tregjet tona me zonën ekonomike Evropiane. Iniciativa WiFi4WB është lidhje shtesë. Me gjashtëdhjetë e tre komuna të zgjedhura dhe me zbatim të filluar, po përgatitemi të sjellim shërbime digjitale, mjete për arsim dhe mundësi për turizëm në bashkësitë që medoemos të jenë pjesë e tranzicionit digjital të Evropës. Modernizimi i kalimeve kufitare në kuadër të nismës së “Korridoreve të gjelbra” gjithashtu po përparon, përmes bashkëpunimit me CEFTA-n, bashkësia e Transportit dhe partnerët e Bashkimit Evropian. Maqedonia e Veriut është plotësisht e përkushtuar për përmirësimin e tre kalimeve kryesore kufitare – Bllacë, Deve Bair dhe Bogorodicë, duke siguruar që rrjedha e mallrave të pasqyrojë standarde bashkëkohore dhe të kontribuojë në tregun rajonal më të integruar.
Duke analizuar këto zhvillime, shohim se përpjekjet tona reformuese në mënyrë natyrore po përputhen me arkitekturën më të gjerë të Tregut të përbashkët rajonal 2.0. Njohja e ndërsjellë e kualifikimeve, vendimeve të CEFTA-s për operatorët e autorizuar ekonomikë, e-tregtia dhe dorëzimi i pakove, si dhe iniciativat e ardhshme rajonale në fushat e turizmit, standardet e gjelbra dhe njohuria financiare, përforcojnë idenë se rajoni ynë po përgatitet për Tregun e vetëm të Bashkimit Evropian. Ky harmonizim është thelbësor, jo vetëm për konkurrencën, por edhe për besueshmërinë. Kjo dërgon mesazh se Ballkani Perëndimor mund të funksionojë si hapësirë e transparencës, besimit dhe standardeve të përbashkëta, duke reflektuar parimet themelore mbi të cilat është ndërtuar Bashkimi Evropian.
Në këtë kontekst, Tirana ofroi shumë më tepër sesa një mikpritje; ofroi ndjenjë uniteti që përforcon vendosmërinë tonë të përbashkët. Shpreh mirënjohjen time të sinqertë deri tek Ministrja Duka dhe mikpritësit tanë shqiptarë, gatishmëria dhe vizioni i të cilëve krijuan mjedis në të cilin bashkëpunimi merr dimension të ri. Në prag të Samitit të Liderëve të nesërm, po e përcjelli këtë mesazh për qëllim të përbashkët. Ballkani Perëndimor po përparon përmes reformave që më nuk janë premtime abstrakte, por arritje konkrete dhe të matshme. Plani për pritje po zhvillohet në nxitës të vërtetë të konvergjencës. Ndërkaq udhëtimi ynë evropian, po merr formën e së ardhmes së përbashkët që e formësojmë me besim, disiplinë dhe bindje se rruga jonë drejt BE-së është detyrim dhe mundësi se jemi të gatshëm plotësisht ti pranojmë. Faleminderit.
