Turqia ka pezulluar të gjithë tregtinë me Izraelin për shkak të ofensivës së saj në Gaza, duke përmendur “tragjedinë e përkeqësuar humanitare” në Rripin e Gazës.
Ministria turke e tregtisë tha se masat do të jenë në fuqi derisa Izraeli të lejojë një “fluks të pandërprerë dhe të mjaftueshëm” me ndihma në Gaza.
Tregtia midis dy vendeve ishte me vlerë pothuajse 7 miliardë dollarë (5.6 miliardë £) vitin e kaluar.
Ministri i Jashtëm i Izraelit akuzoi presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan se po vepron si një “diktator”.
Israel Katz tha në X se Erdogan “po shpërfillte interesat e popullit dhe biznesmenëve turq dhe po injoronte marrëveshjet tregtare ndërkombëtare”.
Ai shtoi se kishte udhëzuar ministrinë e jashtme të gjente alternativa për tregtinë me Turqinë, me fokus në prodhimin vendas dhe importet nga vendet e tjera.
Në një deklaratë, Turqia tha se pezullimi i tregtisë mbulonte “të gjitha produktet”.
“Turqia do t’i zbatojë me rigorozitet dhe vendosmëri këto masa të reja derisa qeveria izraelite të lejojë një rrjedhë të pandërprerë dhe të mjaftueshme të ndihmave humanitare në Gaza.”
Në vitin 1949, Turqia ishte vendi i parë me shumicë myslimane që njohu Izraelin. Por marrëdhëniet janë përkeqësuar në dekadat e fundit.
Në vitin 2010, Turqia ndërpreu marrëdhëniet diplomatike me Izraelin pasi 10 aktivistë turq pro-palestinezë që u vranë në përleshjet me komandot izraelite që hipën në një anije në pronësi turke duke u përpjekur të thyenin bllokadën detare të Izraelit në Rripin e Gazës.
Marrëdhëniet u rivendosën në vitin 2016, por të dy vendet dëbuan diplomatët kryesorë të njëri-tjetrit dy vjet më vonë në një mosmarrëveshje mbi vrasjen e palestinezëve nga Izraeli mes protestave në kufirin Gaza-Izrael.
Erdogan është bërë gjithnjë e më i ashpër në kritikat e tij ndaj Izraelit që nga sulmi vdekjeprurës i Hamasit në Izrael më 7 tetor të vitit të kaluar. Në janar, ai tha se ofensiva ushtarake që kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu nisi si kundërpërgjigje ishte “jo më pak se ajo që bëri Hitleri”.
Netanyahu u përgjigj: “Erdogan, i cili kryen gjenocid kundër kurdëve, i cili mban një rekord botëror për burgosjen e gazetarëve që kundërshtojnë sundimin e tij, është personi i fundit që mund të na predikojë moralin.”
Izraeli është vënë nën kritika në rritje për kushtet në Rripin e Gazës. Një vlerësim i mbështetur nga OKB-ja tha muajin e kaluar se 1.1 milion njerëz po përballeshin me urinë katastrofike dhe se zia e bukës ishte e pashmangshme në Gazën veriore deri në maj.
Të enjten, Shtëpia e Bardhë tha se një skelë e ndërtuar nga ushtria amerikane për të lehtësuar rrjedhën e ndihmave në territor do të hapej brenda disa ditësh.
SHBA ka publikuar foto që tregojnë anije logjistike dhe personel që montojnë skelën lundruese nga segmente çeliku, pranë një anijeje të marinës amerikane.
Megjithatë, OKB-ja thotë se një korridor detar nuk mund të jetë kurrë një zëvendësim për dërgesat nga toka dhe se rrugët tokësore janë mënyra e vetme për të sjellë pjesën më të madhe të furnizimeve të nevojshme.
Në fillim të kësaj jave, Izraeli rihapi Kalimin Erez në Rripin verior të Gazës për karvanet e ndihmave, nën presionin e aleatëve të tij perëndimorë dhe pas thirrjeve të përsëritura nga organizatat ndërkombëtare të ndihmës.
Megjithatë, Jordania tha se disa nga kamionët e saj të ndihmës u sulmuan nga kolonët izraelitë përpara se të arrinin në vendkalim.
Një raport i fundit i mbështetur nga OKB-ja ofroi prova të forta statistikore se katastrofa humanitare në Gaza po kthehej në një zi buke të shkaktuar nga njeriu.
Zyrtari më i lartë i OKB-së për të drejtat e njeriut, Volker Türk, tha për BBC-së se ekzistonte një rast “i besueshëm” që Izraeli po përdorte urinë si një armë lufte në Gaza.
Izraeli mohon kufizimin e dërgesave të ndihmave dhe ka fajësuar OKB-në për dështimin në shpërndarjen e tyre tek ata që kanë nevojë brenda Gazës.
Izraeli nisi një fushatë ushtarake në Gaza për të shkatërruar Hamasin në përgjigje të sulmit të grupit në Izraelin jugor më 7 tetor, gjatë të cilit rreth 1200 njerëz u vranë dhe 253 të tjerë u morën peng.
Më shumë se 34,500 njerëz janë vrarë në Gaza që atëherë, sipas ministrisë së shëndetësisë të territorit të Hamasit.
Të mërkurën, Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken i tha Izraelit dhe Hamasit se “ka ardhur koha” për një marrëveshje për të sjellë një armëpushim në Gaza dhe për të liruar pengjet e mbetura të mbajtura atje. Ai tha se një marrëveshje ishte në tryezë dhe Hamasi duhet të pajtohej me të.
Ndërmjetësuesit po presin një përgjigje nga Hamasi për propozimin e fundit. Ai thuhet se përfshin një armëpushim 40-ditor dhe lirimin e më shumë se 30 pengjeve izraelitë në këmbim të shumë të burgosurve palestinezë.
